junio 07, 2015

Las tres fiyas casadeiras

Este cuentu cuntábalu mia guela que ye lu cuntaba sua mai pa que deprendiera a "falar bien". Tola familía vinía de Chana de Somoza, U Testeiru cumu lu chaman entovía. Años más tarde mudonun p'Estorga, si bien la memoria y la tradición siempres vinun marcadas pulos recuerdos del llugar. Lu más curiosu yera que de tolas veces que recuerdu la historia, siempres quiría cuntala en castellanu pa remarcar lu de la "fala correuta" y discernila del "mal falare", y a la fin dicíalu en llïonés.

Este mesmu cuentu esiste cumu tradición oral en más partes. Desconocía qu'esistiera tamién una versión asturiana que onque camudan las palabras, el sen y el rellatu son cuasi idénticos.
http://www.larna.es/ver_cuentu.php?cuentu=mozas_casaderas


Y yera una madre que tinía tres fiyas,
y cacual falaba pior. Dicían cousas cumu falare, rescondere, fervere....
Sua mai pensaba que nunca casarían cun nengún home de bona fortuna.

Cun años, las fiyas crecían y enguapecían, peru sigían ensin alcontrar maríu.
Un día, la madre alcontróu un home ya invitóuye a casa.
Y dixu a las fiyas: amirái niñas, que debeis tar calladinas, nun dicir nada
ou si non él va espantase y marchar asustáu en viendu que nun falais bien.
"Sí, madre, u que vusté diga", respondían las niñas obedientes.

Aquel guapu mozu achegóu pa casa. La madre calentóu la olla nu fuegu.
Y amientras, las tres fiyas sentadinas alrodiu la mesa y amirandu al rapaz de bona familia,
esu sí, calladinas cumpletamente...

N'ese ratu la olla escomencipióu a fervere...
las fiyas, que yá nun aguantaban más calladas, gritan a la madre:
-¡madre, a olla ta ferviendu!- dicía una
-¡venga, alza a cazarandolia!-dicía outra, y la terceira agurardaba cuitadina.

Una tras outra, las fiyas dicían cousas más y más brutas.
Aquel mozu santiguouse espantáu de lu brutas que yeran las niñas.
La ma yá nun sabía que facer nin dicir al muchachu que quiría marchar de la casa.
Llevantóuse de la siella aquel futuru noviu y de la que diba salir pula puerta,
la terceira fiya, la más chica de todas dixu:
-you, que nun faléi ¡casaréi! ¡casaréi! - gritaba feliz.

Y asín falonun tol ratu. Y nenguna casou.

(A Grabiela, in memoriam)